Is burn-out nu wel of niet werkgerelateerd? De term en definitie van burn-out werd in 1974 beschreven door psychiater Freuderberger. Naar aanleiding van wetenschappelijk onderzoek en nieuwe inzichten is in de loop der jaren de definitie verfijnd, herschreven en bijgesteld. Maar de definitie van burn-out is nog steeds niet eenduidig.
Voorbeeld van werkgerelateerde overbelasting: José werkt 3 dagen in de week en heeft een gezin met 2 kinderen. Ze heeft in de loop der jaren een goede balans gevonden tussen werk en privé, totdat er fusies en reorganisaties plaatsvinden op het werk. De werkdruk loopt op, onzekerheid en veranderingen geven haar langdurig spanningen, waardoor ze uitvalt.
Voorbeeld van niet-werkgerelateerde overbelasting: Klaas werkt al jarenlang vele uren per week. Hij is manager en werkt in de avonduren nog vaak een of twee uurtjes. Hij beantwoordt zijn mails in de avonduren, schrijft vergaderingen uit en bereidt zich voor op de volgende dag. Klaas voelt zich prettig bij deze indeling en structuur, totdat Klaas vader wordt en gaat verhuizen. Hij moet veel regelen, er komen vele huishoudelijke taken in de avonduren bij, waardoor hij veel maanden lang op zijn tenen loopt en uiteindelijk uitvalt.
In beide gevallen is er dus een burn-out ontstaan, maar de aanleiding tot de burn-out is verschillend. In de eerste situatie is het werk de aanleiding, in het tweede voorbeeld is dat de privéomstandigheid.
Een burn-out hoeft dus niet werkgerelateerd hoeft te zijn. Vandaar dat in de nieuwere definities gesproken wordt van omgevingsfactoren in plaats van werkfactoren. Op deze manier is de definitie verbreed.
Toch zijn de werkomstandigheden in de meeste gevallen wel de aanleiding en hebben werksituaties de meeste burn-outgevallen op zijn geweten. Bijna 20% van de belangrijkste verzuimoorzaken ontstaan door werkdruk en werkstress.
Valkuil is om alleen naar de aanleiding, de werkomstandigheid of privétoestanden, te kijken en daar de oorzaak oftewel de schuld te zoeken. Maar meestal is de aanleiding niet de oorzaak. Het is heel belangrijk om die twee te scheiden. En als je bij de schuldvraag een dader aanwijst en gelijk wilt halen, los je niets op.
Maar realiseer je dat een burn-out op het werk ontstaat door onbalans tussen de vraag of eisen van het werk en de draagkracht van de medewerker. Er is iets veranderd (privé of op het werk) waardoor en waarmee de medewerker in de knel komt.
Werkomstandigheden en privéomstandigheden zijn nooit statisch, dus het gaat steeds opnieuw over het samenspel tussen die twee. Je hebt als werkgever met mensen te maken. En zoals Covey zegt; “De mens blijft dezelfde persoon thuis en op het werk.” Daarnaast heb je als medewerker ook altijd te maken met conjuncturele factoren die het bedrijf en je werktaken beïnvloeden.
Waar kan je op letten?
- Kijk bij onbalans naar het verschil tussen de aanleiding van de overbelasting en onderliggende oorzaken. De oorzaak aanpakken lost het probleem daadwerkelijk op en maakt dat herhaling voorkomen wordt.
- Zie dat er geen schuldvraag is, maar ‘werken’ een samenspel is en dat beide partijen verantwoordelijkheid hebben in deze. Er ligt altijd een persoonlijk aandeel. Je mentale weerbaarheid: persoonskenmerken, manier van problemen oplossen, genetische aanleg. En de omgevingsfactoren, zoals werkomstandigheden, kunnen een burn-out veroorzaken. Je ziet in de praktijk dat in sommige organisaties of beroepsgroepen meer burn-outs voorkomen.
- Zorg (steeds opnieuw) voor een goede afstemming tussen de medewerker en de eisen van de organisatie. Neem verantwoordelijkheid voor je eigen deel, ga in gesprek en kijk hoe je hier samen zo goed mogelijk uit kunt komen.
Dus werkgerelateerd of niet, kijk in eigen boezem en praat met elkaar. Steek je energie als medewerker en werkgever in het oplossen van de onbalans. Alleen zo kan verzuim voorkomen worden en kan re-integratie soepel en snel verlopen.
Leuk als je een reactie geeft onder dit artikel.
© www.ligtpunt.nl | Nell van de Ligt. Alle rechten voorbehouden. Wil je dit artikel gebruiken in een tijdschrift, nieuwsbrief of op een website. Dat kan zolang je de copyright en een werkende link naar mijn site opneemt.